अंकमा अडिएका जीवनहरु (Lives defined by Numbers)

   डाक्टरहरुमा संवेदनाको कमि हुन्छ, विरामीका कुराभन्दा पनि रिपोर्टका कुरा बढि सुन्छन् भन्ने आरोप त लाग्दैगरेको हो। मैले देखेका कैयौं साथीहरु, सिनियरहरु पनि त्यस्ता नभएका होइनन्, तर कहिलेकाहीं अवस्था नै त्यस्तो हुँदोरहेछ। चाहेर पनि केही गर्न नसकिने वातावरण हुँदोरहेछ। एक महिने एन आइ सि यु (NICU) बसाईंले मलाई त्यही कुरा सिकाइदियो।

       एनआइसियु अर्थात् नियोनेटल इन्टेन्सिभ केयर युनिट (Neonatal Intensive Care Unit) अर्थात् एक महिनाभन्दा कम उमेरका शिशुहरुलाई राखिने सघन उपचार कक्ष, अझ प्राय: त भर्खर जन्मिएका बच्चाहरु नै राखिएका हुन्छन्। विरामीसँग बोलिरहने बानी भएको मलाई त्यहाँको पोस्टिङका शुरुका दिनमा अफ्ठ्यारो महसुस भयो। सबै विरामी भर्खर जन्मिएका कि १०-१२ दिन भन्दा बढि नभएका, हेर्दा सबै उस्तै लाग्ने, मलाई यस्तो भयो उस्तो भयो भन्ने त कुरै भएन, सबै रुने मात्र। मलाई त कहाँकहाँ आइपुगे जस्तो पो लाग्यो। सबैका समस्या पनि फेरी लगभग उस्तै लाग्ने। सास छिटो छिटो फेरेको, बच्चा जन्मिनु भन्दा धेरै पहिलेदेखि नै आमाको पानी बगेको, बच्चाले दूध राम्ररी नचुसेको आदि आदि।

       ठुलो मान्छेमा भए त के भएको हो, के समस्या छ भनेर सोधेर पनि केही पत्ता लगाउन सकिन्थ्यो नि, ती २-३ किलोका बच्चाले त आफ्नो अनुसार जे नभएपनि रोइदिने मात्र, भोक लागेपनि रोएकै छ, दिसापिसाब गरेपनि रोएकै छ, रोगका कारण गाह्रो परेपनि रोएकैछ। के भएको हो छुट्याउनै गाह्रों पर्ने। अनि त बच्चा पेटमा हुँदाको कुरा, जन्मदाको कुरा, बच्चामा देखिएका साधारण समस्याहरुमै भर पर्नुपर्ने। र रिपोर्टमा आएका अंकहरु, बच्चाको शरीरमा जोडीएका विभिन्न मेसिनका स्क्रिनहरुमा देखिएका नम्बरहरुलाई नै सम्पूर्ण उपचारको आधार मान्नुपर्ने।

       बच्चाको सासको गति यति छ, मुटुको धड्कन यति छ, प्रेसर यति छ, रगतमा ग्लुकोजको मात्रा यति छ, २४ घण्टामा यति पटक दिसापिसाब गर्यो आदि जस्ता अंकहरुमा नै हामीले भरपर्नु पर्ने रहेछ। मलाई यस्तो भयो उस्तो भयो, गाह्रों भयो, च्याप्यो भनेर बच्चाले भन्ने होइन, ती सबै मेसिनका स्क्रिनमा देखिएका नम्बरहरुले बताउने रहेछ। ती मेसिनहरुले विरामी बच्चाहरु र उपचार गर्ने स्वास्थ्यकर्मीहरुको बीच ल्याङग्वेज ट्रान्सलेटर वा मध्यस्थकर्ताको भुमिका निभाएको जस्तो लाग्ने।

       आफ्नो विरामीसँग बोल्न नपाउँदा कस्तो कस्तो लाग्दोरहेछ, एउटा शुन्यता जस्तो। हुन त बच्चाका आमाबुवासँग नबोलिने होइन, मौका पर्दा ती अबोध शिशुहरुसँग पनि आफ्नै तालमा बच्चा बनेर नबोलिने होइन, तैपनि विरामी बच्चा र मैले एकअर्कालाई बुझ्न नसकेको जस्तो लागिरह्यो, शायद बानी नपरेकोले होला। तैपनि बच्चाका आमाबुवा र अन्य आफन्तहरुसँग बच्चाको स्थितिका बारेमा कुराकानी गरेर भएपनि त्यो शुन्यतालाई कम गर्ने, कम्युनिकेसन ग्यापलाई कम गर्ने सक्दो कोशिश भने गरियो। महिनाको अन्तसम्ममा बच्चाहरुको रुवाइलाई केही भने नि बुझ्ने, उनिहरुको समस्याबारे बोलिरहेका अंकहरुलाई अर्थ्याउन सकिने भइयो। मलाई यो नयाँ भाषा सिक्न सहयोग गर्नुहुने सबैलाई धेरै धेरै धन्यवाद।।

       अन्त्यमा, यस्तो शुन्यताका बावजुद पनि भर्खरका बच्चाहरुको हरेक रुवाई बुझेर, अर्थ्याएर त्यसै अनुसार पुर्याउन सक्दो प्रयास गर्ने, स्क्रिनमा देखिएका अंकहरुले बोलेको बच्चाको भाषा बुझी उपचार गर्ने र अंकमा अडिएका जीवनहरुलाई स्वस्थ बनाई आमाको काखमा फिर्ता पठाउन सहयोग गर्ने एन आइ सि यु का सबै स्वास्थ्यकर्मी (डाक्टर, नर्स)हरु र अरु सहयोगीहरुलाई मेरो सलाम।।