आफ्नो आँङको भैसी नदेख्ने, अर्काको आँङको जुम्रा देख्ने

हामी नेपालीहरु कति चाँडो अर्काले जिम्मेवारी पूरा नगरेको, लापरवाही गरेको भनेर कुर्लन्छौं, तोडफोड गर्छौं। आफ्नो जिम्मेवारी के हो, आफूले त्यो पूरा गरियो, गरिएन भनेर कहिल्यै विचार गर्दैनौं। अर्काको गल्ति देखाउन, अर्कालाई "तेरो काम यो हो, तैंले यो काम राम्ररी गरिनस् है" भनेर थर्काउने, खबरदार गर्ने काममा हामी धेरै अघि छौं। तर जब आफ्नो पालो आउँछ, तब हामी मुसा लुकेजस्तो लुसुक्क त्यहाँबाट बाटो तताउँछौं (यदी केहि लाज बाकि छ भने) र त्यो पनि छैन भने बेफ्वाकको घमण्ड देखाएर त्यही बसिरहन्छौं।

अस्पताल आइरहेको कुनै विरामी इमर्जेन्सी कक्षको बाहिर बेहोस भएर लड्यो भने के गर्नुहुन्छ? उसका आफन्तलाई विरामीलाई चाँडोभन्दाचाँडो इमर्जेन्सी कक्षभित्र लैजान सहयोग गर्नुहुन्छ कि भित्र गएर त्यहाँ अर्को विरामी हेरिरहेका स्वास्थ्यकर्मीलाई "ल त्यहाँ विरामी ढलेको छ है, हेर्न जानु" भनेर आफ्नो कर्तव्य पूरा भएको ठान्नुहुन्छ? इमर्जेन्सीमा खबर गरिदिनु त ल ठिकै मान्न सकिएला तर स्वास्थ्यकर्मी गएर त्यहि ढलेकै ठाँउमा उपचार गर्ने त होइन। अनि डाक्टर त्यही गएर विरामीलाई हेरी उसलाई इमर्जेन्सी भित्र लैजानका लागि सहयोग माग्दा दिने कि नदिने? के त्यति सहयोग त मानवताको नाताले पनि दिनुपर्छ, होइन र? तर मैले त्यो सहयोग पाइनँ। खोइ मानिसहरुमा मानवता हराएको हो वा उनीहरु सम्वेदनाविहिन भएका हुन्। कुनै जरुरी काम गरेरै बसेका भएपनि एउटा कुरा। मस्त गफ हाँकेर बसेकाहरु र त्यहि विरामीलाई घेरेर 'विचरा' भनेर बसेकाहरु मात्र थिए, त्यहाँ। अनि जब सहयोग मागियो तब पालैपालो लाखापाखा लागे सबै गोहिका आँसु खसाउनेहरु।

अर्काको दु:खमा सहानुभुति देखाउनेहरु यहाँ थुप्रै भेटिन्छन्, च्वच्वच्व गर्दै "विचरा, कठै" भन्दै दु:खी मुहार देखाउने सयौं देखिन्छन् तर जब केहि सहयोगको आवश्यकता पर्छ, तब अघि सर्ने कोहि हुदैंन। ठूलो सहयोगको पनि आस गरेको होइन तर सानो सहयोग पनि पाउन यहाँ मुश्किल छ।

त्यहि घटनामा फेरि यदि अस्पतालबाट कोहि पनि हेर्न नगएर "विरामीलाई पहिले भित्र ल्याउनुस्, अनि हेरौंला" भनेर त्यसै छोडेको भए त्यो ठूलो इश्यु बन्न जान्थ्यो। "यहि अस्पतालको अगाडि विरामी ढलेको छ, के हो तपाईंहरु हेर्न नजाने, के गर्न बसेको यहाँ, विरामीको उपचार गर्न होइन, आदी आदी भनाइहरु सुन्न पाइन्थ्यो होला। के थाहा तोडफोड पनि गर्थे कि? मानौं कि सेवाको सम्पूर्ण जिम्मेवारी हामी स्वास्थ्यकर्मीले मात्रै लिएको जस्तो। सम्वेदनशीलताको दायित्व, हाम्रो काँधमा मात्र भएको जस्तो।

हामी नेपालीहरुमा आफ्नो जिम्मेवारी पहिले निभाउने अनि अर्काको दायित्व सम्झाउने बानी कहिले आउँला? आफ्नो कर्तव्य पूरा गर्ने अनि बल्ल अधिकारको कुरा गर्ने बानी कहिले आउँला? आफ्नो आँङको भैसी नदेख्ने अर्काको आँङको जुम्रा देख्ने बानी कहिले सुध्रिएला?